ÖFKE NEDİR?
Öfke , kişinin haz alma duygusunu engelleyen her türlü durum, olay ya da kişiye karşı geliştirdiği bir duygudur. İnsanların hissettikleri duygular, hayatta kalmak için gerekli olduğu gibi zaman zaman zarar verici özelliğe de sahip olabilir.
Öfke kendimizi ve sevdiklerimizi korumak gibi bir amaca hizmet eder. Öfkeyle ilgili yaşanan problemler öfkeliyken sergilediğimiz davranışlarla ilişkilidir. Öfke hafif bir gerilimden yıkıcı bir patlamaya giden geniş bir aralıkta olabilmektedir. Öfkeyi kontrol etmenin amacı, insanın bu duygusunun saldırgan davranışlara dönüştürmeden, kendisine ve çevresine zarar vermeden, doğru olarak ifade etme becerisini kazanabilmesidir.
Öfke durumunda ortaya çıkan tepkiler:
- Kan basıncı artması ve kalp atışları hızlanır,
- Nefes alıp vermede düzensizlik,
- Aşırı stres ve gerginlik,
- Tartışma sırasında kişiye veya herhangi nesneye yönelik şiddet uygulanması
Öfke Kontrolü Nedir?
Öfke kontrolü çok hafif bir kızgınlıktan hiddete kadar değişik yoğunlukta yaşanabilen bir duygudur. Öfke kontrol problemi, her yaştan çocuk, ergen ve yetişkinde görülen oldukça sık rastlanılan bir sorundur. Eğer kendinizi ve tepkilerinizi kontrol etmekte zorlanıyor, haklıyken haksız duruma düştüğünüz, pişman olduğunuz, ilişkilerinde problemler yaşadığınız öfke patlamaları yaşıyorsanız, öfkenizi kontrol etmekte sorunlar yaşıyorsunuz demektir. Öfke kontrolünde amaç, öfkeyi tamamen ortadan kaldırmak değil, öfkenin sağlıklı bir şekilde ifade edilebilmesini sağlamaktır. Öfkenin ele alınıp, kontrol edilmesinde birçok yöntem vardır.
Öfke kontrolü öncelikli olarak, kişinin kendi düşünce ve duygularının farkına varması ve onları tanıması gerekir.Kontrol etmekte zorlandığınız bir öfke içsel olarak yaşadığınız bir çatışmanın habercisidir. Öfkelendiğiniz durumları belirleyerek, öfkenizin altında yatan bilinçdışı suçluluk, yetersizlik, değersizlik algılarınızı keşfetmeniz gerekir.
Öfkelendiğinizi hissettiğiniz anda aklınızdan neler geçtiğine dikkat edin ve bu düşünceleri tespit edin. Yapılan aşağıdaki bilişsel çarpıtmaları içerip içermediğine bakın. Çünkü öfke incelendiğinden çoğunlukla yanış yorumlama ve anlaşılmaların olduğu görülür.
Öfke Kontrol Bozukluğu Nasıl Anlaşılır?
Aşağıda yer alan durumlar, öfke kontrol bozukluğu yaşadığınızı gösterebilir:
- Sık sık kızgınlık hissediyorsanız
- Sakinleştikten sonra öfkenizin kontrolden çıktığını düşünüyorsanız
- Öfkeniz ilişkilerinize zarar veriyorsa
- Öfkeniz çevrenizdeki insanları incitiyorsa
- Öfkeniz sonradan pişman olacağınız sözler söylemenize ya da eylemler gerçekleştirmenize neden oluyorsa
- İnsanları sözlü ya da fiziksel yollarla taciz ediyorsanız
Öfke Bozukluğu Hangi Hastalıklara Neden Olur?
İnsan sosyal bir varlıktır. Toplumsal ilişkiler yumağı içinde doğar, yaşar ve ölür. İnsanların başkalarıyla kurdukları iletişimin, onların ruh sağlığı üzerinde çok etkili olduğunu biliyoruz keza kişinin ruh sağlığı ve davranışları da aynı şekilde bu sosyal ilişkileri etkiler.
Öfke , tedavi edilmediği durumlarda birçok hastalığa yol açabilir. Bu hastalıklar genel olarak şunlardır:
Kalp hastalıkları: Biriken öfke kalp hızının artmasına ve kalp damarlarının daralmasına neden olur. Yüksek seviye öfke krizi, kalp krizine neden olabilir.
Hipertansiyon: Öfke, damarların elastik yapısına zarar verir. Bu da kronik yüksek tansiyon oluşumuna neden olabilir.
Diyabet: Öfke birikimi, metabolizmaya da zarar verir. Bu da şeker seviyesinin yükselmesine ve diyabete neden olur. Diyabet hastaları yakından incelendiğinde, genellikle öfkeli insanlar olduğunu görürüz.
Ruhsal problemler: Biriken öfke, depresyon gibi çeşitli ruhsal problemlere neden olabilir. Depresyon öfkeye, öfke de depresyona sebebiyet verebilir.
Genetik hastalıkları tetikler: Hemen hemen her insanın genlerinde, çeşitli hastalıklar bulunur. Eğer bu genlerin aktif hale gelmesini engelleyebilirsek, hayatımız boyunca bu hastalıklarla karşılaşmadan yaşayabiliriz. Ancak, öfke kontrolü problemleri yaşayan insanlar, genlerinde yatan hastalıkları kolaylıkla aktif hale getirirler. Buna en büyük örnek, son yıllarda artan kanser seviyeleridir. Tüm dünyada artan öfke ve stres, kanser hastalığının ortaya çıkma sayılarını artırmıştır.
PSİKOLOG YEKBUN OPAN
Randevu için lütfen arayınız.